"ÇEK LOKOMOTİFİ"
ZATOPEK
"Uçar gibi görünen koşucular vardır, dans eder gibi, geçit yapar gibi koşanlar…
Emil Zatopek ise derinlere dalıyor, kendi kendini oyuyor gibi, transa geçmiş gibi ya da bir kazmacı gibi.
Emil akademik klişelerden ve her türlü zarafet kaygısından uzakta, ağır biçimde, çırpıntılı, kasıntılı, sarsıntılı biçimde ilerliyor."
1948-1952 arasında 5 bin ve 10 binde girdiği 72 yarışı kazanmış, Dünya rekorları kırmış Emil Zatopek'i; Fransız yazar Jean Echenoz "Koşmak kitabında böyle anlatır...
****
Emil Zatopek...
Ona "Çek Lokomotifi" de derlerdi.
Bugün "Çekya" diye anılan ülkesinin 1948-1952 yıllarında en göz önünde kişisiydi.
Londra'dan sonra 1952 Helsinki olimpiyatlarında da beş bin metre, on bin metre ve maratonun her birinde altın madalya alıp bir de her birinde rekor kırmıştır Zatopek.
Olimpiyat Oyunları tarihinde, oyunlardan birinde en uzun üç yarış disiplininde altın madalya kazanan tek atlettir.
Muhteşem bir performanstır bu atletizmde...
20. yüzyılın "en iyi koşucusu" olarak kabul edilir Zatopek...
****
Yaklaşık on beş yılın sonunda 1958’de 36 yaşındayken atletizmi bırakır.
Sovyet işgalini protesto edenlerin yanındadır Zatopek.
1968’de Sovyet tankları şehre girdiğinde de halka direniş için önderlik edip sokakta konuşmalar yapar.
"Prag Baharı"nda
bedeli ağır olur; ona "general" rütbesi verenler
Ülkenin kuzeybatısında Alman sınırı yakınındaki Jachymov uranyum madenlerine işçi olarak gönderir!
46 yaşındaki efsane, artık bir maden işçisidir.
Altı yıl sonra da Prag’ta temizlik işçisi yapılır.
El arabası ve süpürgesiyle kent sokaklarını temizlerken, halk hemen tanır efsane atleti, her gördüğünde de alkışa boğar.
O efsane; yokluktan gelmiş, çok çalışmış, ülkesini pistlerde başarıyla temsil etmiş bir rekortmen, işgale de direnendir ne de olsa...
****
Hayatının geri kalanını kendisi gibi sporcu olan eşi Dana ile Prag’da geçirir.
Emil Zatopek, tarihin gelmiş geçmiş en büyük atleti unvanıyla 24 yıl önce aramızdan ayrılır.
Bir olimpiyat kahramanı olarak Lozan’daki IOC merkezine heykeli dikilir.
2021'de hayatı sinema filmi yapılır.
Bilge sözüdür;
"Spor tarihi, büyük sporcuların biyografileridir."
#zatopek #çeklokomotifi
#22kasım2000 #prag
