Reklamı Geç
YAZARLAR
"BAŞKOMUTAN YAVERSİZ GİDEMEZ!"
Atilla KÖPRÜLÜOĞLU
10 Kasım 2025 - Pazartesi 07:38
"BAŞKOMUTAN
YAVERSİZ
GİDEMEZ!"
 
"Ben Atatürk’ü daha genç bir zabitken bugün herkesin onu Atatürk olarak takdir ettiği derecede sevmiş ve onun kudretine iman etmiştim.” 
 
****
Bir ömür dostluk, yoldaşlık; ölesiye bağlılık;
Selanik'tendir!
Aynı mahalledendiler, birlikte okudular.
Harp Okulu’nda da!..
Hemen bir anı;
Selanik’te ünlü Olimpos gazinosundaki masada 
Mustafa Kemâl dostlarına ileride nasıl 
iktidara geleceğini ve onlara gelecekteki görevlerini anlatmaktadır.
O masada; Fuat Bulca, Nuri Conker, Fethi Okyar
ve Salih Bozok vardır.
Herkese görev taksimi yapar Mustafa Kemâl.
Sıra Bozok’a gelince:
‘Salih seninle hiç ayrılmayacağız.
Yaver yapacağım kendime seni.’’
Masadakiler sorarlar:
‘Peki sen ne olacaksın?’
Yanıt nettir:
‘Ben size bu görevleri verecek adam olacağım.’
Ve Salih Bey, Suriye Cephesi’nden itibaren O'nun emrine girer.
Milli Mücadele’de, Heyeti Temsiliye’de,
Cumhuriyet-in ilânından sonraki dönemde de!..
"Bozok" soyadını da bizzat 1934'te Atatürk verir. 
 
*** 
O "ateşten gömleği gözünü kırpmadan’’ 
giyenlerden biridir 
Salih Bozok...
"Bandırma Vapuru"nda
doğacak kuruluş/ kurtuluş güneşini erkenden gören yolculardandır.
En önemli kararların alındığı ‘’Atatürk’ün Masası’’nda yeri hep vardır. 
Ölünceye kadar hep ‘’tarifsiz sevdayla bağlandığı’’ Paşa’sının 
yanındaydı Salih Bozok; en güvendiği inandığı isim olarak! 
Öyle ki; Mustafa Kemâl evlendiğinde 
Latife Hanım’ın bile şahidiydi, 
Zübeyde Hanım rahmetli olduğunda, Paşa yetişememiştir.,
Başyaver Salih toprağa vermiştir.
 
****
Mevsim; hazandır, 
Atatürk Dolmabahçe’dedir, hastalığı ilerlemiştir.
Salih Bozok, Başbakan İsmet Paşa’ya bir mektup kaleme alır;
‘’Parmaklarım kırık, gözlerim kör olsaydı da
böyle acı bir mektup yazmasaydım(…)
Atatürk'ümüzün bugünkü sıhhi vaziyeti 
korkulacak kadar vahimdir. 
Kalbim parçalanarak 
bu elim haberi vermek mecburiyetinde kaldığım için ayrıca acı duymaktayım.’’
 
*** 
Doktorlarıyla sağlık durumu hakkında
bilgi alışverişinde bulunduğu birgün onlara sorar;
‘’Kalbime kurşun sıkarsam ya da beynime sıkarsam ne olur?’. 
Oğlu Muzaffer’in anlattığına göre; ‘‘Beynine sıkarsan 
kör olursun, ölme ihtimalin daha az; en iyi ölüm, 
kalbe sıkılan kurşunla olur’ yanıtını almıştır.
Ardından da o gün ve her gün traş olurken tentürdiyot alır, 
kalbine ateş edeceği yeri işaretler; eli şaşmasın diye!
Kafasına koymuştur Atatürk veda edince intiharı!
Hatta aylar önce eşi Pakize’yle paylaşmıştır bir mektupla!..
 
***
“Maddi manevi hiçbir kuvvet, hiçbir mucize 
artık onu kurtaramayacaktı.
Saraya, uykuda 
yürüyen adamlar gibi gelip gidiyordum. 
Birisi belki adımı sorsa cevap verecek halde değildim. 
Yalnız Atatürk’ün öldüğü günü hiç unutamıyorum. 
Hekimler büyük ölünün odasından çıktıkları zaman yüzüm kim bilir nasıl korkunç bir hal almış ki Dr.Mim Kemâl telaşla ‘Nereye gidiyorsun?’ diye sordu.
‘Hiç! Gidiyorum, işim bitti artık’ dedim.
Fakat Kemâl Bey, bırakmadı.  
Kalbim iki değirmen taşı arasına düşmüş bir buğday tanesi olsa ancak bu kadar ezilirdi. 
Ne ağlayabiliyor, ne konuşabiliyor, ne de konuşulanları anlıyordum. 
Kendimden geçmişim. Odadan deli gibi fırladım.
Sonrasını hiç ama hiç hatırlamıyorum. 
Gözümü açtığım zaman kendimi hastanede buldum.”
Bu satırlar; Büyük Önder’i “bir gölge gibi 
sonsuzluğun eşiğine kadar takip eden” 
Salih Bozok’un hatıratındandır
(Atatürk’ün Yaveri Salih Bozok Anlatıyor-Alaca Yayınları)
 
***
Hadise şöyleydi; ‘’kadimini’’ yitirmiştir Salih Bozok!
Odaya girmiş, gözyaşlarıyla son bir kez Paşa’sının yüzünü 
okşamış, elini öpmüş ardından da
tabancasını çekip ‘’Başkomutan yaversiz gidemez’’ demiş,
kalbine bastırıp tetiği çekmişti.
Mermi kalp çevresindeki yağ tabakasına takılmıştı, ölmemişti!
40 yıl ölümüne sevdiği, öfkelere sevinçlere 
ortaklık yaptığı, gizli saklısına tanık olduğu; 
‘’benim oksijenim’’ dediği
Mustafa Kemâl’e bu kez yoldaşlık yapamamıştı!
(Smith-Wesson tabanca, arşivi, kitapları ve bazı eşyaları bugün bir koleksiyonerden alınmış Yapı ve Kredi Bankası 'nın emanetindedir.)
O kurşun ise, ölene dek kızı Sabiha'nın  boynunda kolyedir!..
 
***
Bu yaşanmışlığı dizelere taşırken; 
kendime sormadan edemedim.
‘’Edebiyatın Kaptanı’’ Attilâ İlhan,
‘‘ben ağlarım/ gözlerimin yaşına bak/
ankara kalesi'nde rasattepe'de/bir akça şahan gezer dolanır/
yaşın yaşın mezarını aranır/şu dünyanın işine bak/
mustafa'm mustafa  kemal'im’’ dizelerini  
Salih Bozok’un Atatürk sevgisinden 
etkilenip yazmış olabilir miydi?
 
***
Gazi Mustafa Kemâl Atatürk, 
Dünya'da ve ülkemizde
-tartışmasız- itibarı en yüksek, en sevilen gerçek önderdir.
Tarihte; O'nun kadar
özlenen, anılan lider yoktur.
Bitimsiz minnetle,saygıyla,
bağlılıkla.
O’nun adı yere de, göğe de yazılmıştır!
Atatürk'ün canını emanet ettiği Salih Bozok’un olduğu gibi;
her birimizin de yürek kulvarında
bir Atatürk vardır. 
O; hep yaşayacak, yaşatılacaktır!
87 YIL GEÇTİ 10SUZ...
Hatırına ve hatırasına saygı ile...
 
 
Adınız
Yorumunuz
Hiç yorum yapılmamış.

Diğer Yazıları

"SEN MUTLULUĞUN RESMİNİ YAPABİLİR MİSİN ABİDİN?"
İŞTE REFİK DURBAŞ...
MARKO PAŞA
Efsane Piyanist Besteci; TİMUR SELÇUK
BÜLENT ECEVİT
Sinemadan Bir ROBERT REDFORD Geçti ..
İSTİKLÂL YOLU
TİYATRODAN ALANLARA TAŞAN MARŞ; “1 MAYIS”
ALBERT EINSTEIN
"GÜNEŞ TOPLA BENİM İÇİN"…
İSTİKLAL MARŞIMIZ 104 YAŞINDA...
Bir Onur ve Dik Duruş Simgesi Sanatçı; EDİP AKBAYRAM
O Bir Diva'ydı, Benzemezdi Kimse Ona...
İyi ki Bu Dünya'dan Geçtin AYŞEN GRUDA
NÂZIM HİKMET, 13 YIL HAPİSLİKTEN ÇIKINCA İLK NE YAPTI?
METİN OL!
Atatürk'ü Ağlatan Devrimci Bakan; MUSTAFA NECATİ 
MEHMET AKİF ERSOY
Türkiye'nin Sevimli Gülücüğü'ydü A D İ L E N A Ş İ T
"ADRESİ ŞİİR ŞAİR" REFİK DURBAŞ...
"ÇEK LOKOMOTİFİ" ZATOPEK
Bir Efsane Tiyatro Ustası; NEJAT UYGUR
İLELEBET ATATÜRK
NEDEN 30 DEĞİL DE 29 EKİM ?
MERHABA "BALIKÇI" MERHABA
"BAY SAMANYOLU"; B E R K A N T
TÜRKÜDÜR; TÜRKİYE'DİR O. RUHİ SU'LAR ÖLMEZ!..
10 EYLÜL 1922, "GAZİ BAŞKOMUTAN" MUSTAFA KEMAL PAŞA İZMİR’DE...
TARİHİMİZİN ONUR GÜNÜ; 30 AĞUSTOS
Onun sesini hiç unutmadık; MESUT MERTCAN
TEVFİK FİKRET...
UNUTAMAM, UNUTAMAYIZ SENİ SANCAR BABA...
HADİ KALK AYAĞA OKAN BABA...
SUNAY AKIN
İ L H A N İ R E M...
Bir HARUN KOLÇAK vardı...
İYİ Kİ DOĞDUN COMMANDANTE...
BİR TİYATRO OYUNU “TARİH” YAZDI, BİZ DE “TANIK” OLDUK
Ölümsüz Söz Büyücüsü Şair; EDİP CANSEVER
MAHSA AMİNİ’NİN AHI...
BİR GEMİ YANAŞTI SAMSUN'A...
ALBERT EINSTEIN
EROL GÜNAYDIN 91 YAŞINDA...
NAM-I DİĞER "LAZ ERCAN"
"Adını Yazmışlar Gökyüzüne" K A Y A H AN
YİRMİ BİRİNCİ YÜZYIL İÇİN TÜRKİYE'NİN FABRİKA AYARLARI
TİYATRO DEVİ GENCO ERKAL 86 YAŞINDA...
YANDIĞIN ATEŞ YOLUNA IŞIK OLUR
ACILARIN KADINI; MUHTEREM NUR
"KELEPÇELİ YAZILAR"IN "SAMİM LÜTFÜ"SÜ; ALİ SİRMEN...
BU DÜNYADAN BİR "ÇİÇEK ARİF" GEÇTİ...
NÂZIM'IN YOL ARKADAŞI VÂLÂ NÛREDDİN
"MUSA'DAN BERİ"
HASAN ALİ YÜCEL
TÜRK ŞİİRİNİN KİLOMETRE TAŞI; HASAN HÜSEYİN KORKMAZGİL
SABAHATTİN ALİ 117 YAŞINDA
ÜLKÜ TAMER 87 YAŞINDA...
SADECE TİYATRODAN İBARETTİ GAZANFER ÖZCAN
İYİ Kİ YAŞADI İYİ Kİ YAZDI FÜRUZAN...
"BÜLENT ZEREN OLMAK"
6 ŞUBAT’TAN YADİGAR KALAN…
GÜLE GÜLE MARİO LEVİ
PTT KARGO DA MI KİTAP DÜŞMANI?
İyi ki Bu Dünya'dan Geçtin AYŞEN GRUDA
Cumhuriyet Kadınının Tiyatrodaki Yüzü; BEDİA MUVAHHİT
Atatürk'le görüşen hayattaki tek kişiydi HANRİ BENAZUS
FENERBAHÇE'NİN ŞİİRİ: ORDİNARYÜS LEFTER
ANIT OYUNCU AYLA ALGAN
İYİ Kİ DOĞDUN BARIŞ MANÇO
MİLLİ ŞAİRİMİZ:  MEHMET AKİF ERSOY
PORTAKAL ÇİÇEĞİ KADINLAR
TARIK AKAN 74 YAŞINDA...
SURİYE’DE BİR TÜRK BASKETBOLCU
"SEN MUTLULUĞUN RESMİNİ YAPABİLİR MİSİN ABİDİN?"
"ADRESİ ŞİİR ŞAİR" REFİK DURBAŞ...
MERHABA ENVER GÖKÇE MERHABA...
ANDIKÇA ÖMÜR KAZANAN ŞAİR: ORHAN VELİ KANIK
EŞŞİZ DEVRİMCİ A T A T Ü R K! HATIRAN YETER...
''BİZDİ, BİZİMDİ, BİZDENDİ" TİMUR SELÇUK 
YAŞASIN CUMHURİYET
KEMALİZME ADANMIŞ BİR ÖMÜR: AHMET TANER KIŞLALI
İŞTE ÇETİN ALTAN
"ONUNCU KÖY" ÜÇ YILDIR BEKİR COŞKUN'SUZ...
A R A   G Ü L E R
"SANATIN BİR ERİ" EROL GÜNAYDIN
Onu çok özledik; LEVENT KIRCA
''ATTİLÂ İLHAN'IN ŞİFRELERİ''
OĞUZ ARDA; HEP 9 YAŞINDA...
TUNCEL KURTİZ
N E Ş E T E R T A Ş
ZEKİ MÜREN'İN SON VEDASI...
"YİĞİDİM ASLANIM BURDA YATIYOR" ve "KARADUT"....
TARIK AKAN'SIZ 7 YIL...
ORHAN KEMAL 109 YAŞINDA...
Türk Futbolunun Efsanesi Galatasaray'in En İyisi; M E T İ N O K T A Y
10 Eylül 1922... GAZİ MUSTAFA KEMAL PAŞA İZMİR'DE...
DR.ONUR ŞENLİ 'NİN ARDINDAN HEP ÖKSÜZ "AGORA MEYHANESİ"
MİLLİ DİRENİŞİN SİMGE TARİHİ; 30 AĞUSTOS
"BÜYÜK ZAFER''E GİDEN YOLDA KESKİN VİRAJ; 26 AĞUSTOS
Bizim futbolumuz Devrimcisi METİN KURT
"ÖNCÜ ŞAİR" TURGUT UYAR
Bugün Günlerden SANCAR BABA
"ŞİİR İNSAN" CAN YÜCEL
GUINNESS REKORLAR KİTABI’NDAKİ SENARİST: SAFA ÖNAL
KARİKATÜRÜN HUYSUZ İHTİYARI, MİZAHIN ABİSİ; OĞUZ ARAL...
"GAZETECİLİK, GAZETECİLERE BIRAKILMALI”
Erken gittin BAHA BODUROĞLU erken...
YENİFOÇA’DA “SUSUZ YAZ”
Bilginin Dev Çınarı; BİLGE UMAR...
Güle Güle KAPTAN,
Güle Güle ÖZKAN UĞUR...
“Çağımızın Nasrettin Hocası”  AZİZ NESİN...
Bugün 2 Temmuz... CAN EVİMİZ CAYIR CAYIR...
KAZIM KOYUNCU
Bir Tiyatro Devi; ENİS FOSFOROĞLU
ROSENBERGLER DAVASI VE "BİR ÇİFT GÜVERCİN HAVALANSA" 
ÖZDEMİR ASAF... 100 YAŞINDA...
DÜN “DÜNYA ÇEVRE GÜNÜYDÜ”
DOKTOR CEYHUN…
DOĞUM GÜNÜMÜZ 19 MAYIS
Bir Çağdaş Öykücülük Ustası; SAİT FAİK
EY DENİZ !..
BARIŞLAR'IN OLAY KİTABI; "SS"
GÜNEŞ TOPLA BENİM İÇİN…
KOMÜNİST OSMAN
SADIK OLAN DOSTUN YÜZÜYLE: AŞIK VEYSEL..
ERHAN ÖNAL...
14 MART VE TIBBİYELİ HİKMET
BİR ÖMÜR TEK BAŞINA
ÜNİFORMALI UTANMAZLIK VE ERDEM!..
HATAYSPOR'UN GANALI FUTBOLCUSU ATSU'NUN TRAJİK VEDASI
NEREDESİN SEN?
AYFER KAPTAN 79 YAŞINDA...
İMZASIZ SANATKAR; ÖĞRETMENLER…
TİYATRONUN ŞAHANE KADINI; YILDIZ KENTER
BÖYLE BİR MÜJDE GÖRÜLMEMİŞTİR; “EFENDİLER! YARIN CUMHURİYETİ İLAN EDECEĞİZ.”
RADYO , TV VE GÜZEL TÜRKÇE EFSANESİ: H A L İ T K I V A N Ç
“ATATÜRKÇÜLER TÜKENMEZ!”
VİCDANIN SESİ ONURLU KALEM: BEKİR COŞKUN...
MERHABA "BALIKÇI" MERHABA
"Sessizlerin Sesi Sosyalist Solist"; MERCEDES SOSA
İYİ Kİ BU DÜNYADAN GEÇTİ TUNCEL KURTİZ
Bir 68'li Portresi; OKAN YÜKSEL
"İZMİR İÇİN NE YAZARSAM, SANA ADIYORUM"
30 AĞUSTOS 1922
HER KALP KENDİ MUCİZESİNİ BEKLER
İmbatla Yüreğimize Dolan Nefes; TARIK DURSUN K.
DOSTTAN GELEN SELÂM; FİKRET OTYAM
NİCE 76 YAŞLARA CAHİT BABA...
“IŞIK VE SEVGİYLE” İLHAN İREM...
MİZAHIN "KÜÇÜK DEV ADAMI": AZİZ NESİN
E R K İ N K O R A Y 81 YAŞINDA...
YAŞAR NURİ HOCA...
GAZETECİ
Edebiyatın Kaptanı ATTİLÂ İLHAN'ın Doğum Günü...
BATSIN ALEVİ DÜŞMANLIĞINIZ!
“NİÇİN ÖLDÜN NÂZIM?”
KARİKATÜRÜN DAHİSİ BEDRİ KORAMAN...
KAİNAT IŞIĞI KARANLIĞI YENECEK...
19 MAYIS, DOĞUM GÜNÜMÜZ..
"BANDIRMA"YLA KURTULUŞA DOĞRU...
"BEN HASAN TAHSİN !"
AMA KİTAP KIRMIZIYDI, ÜSTELİK ADI DA "SINIF"TI...